Luật kiểm định khí thải xe máy hiệu lực từ 1/1/2025 đã xác thực chưa?

Tháng 6, Quốc hội đã thông qua Luật Trật tự và An toàn giao thông đường bộ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, quy định về việc kiểm định khí thải cho xe mô tô và xe máy.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải), cho biết luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 nhưng không đồng nghĩa tất cả xe máy trên cả nước sẽ phải kiểm định khí thải từ ngày này. Cụ thể, luật đưa ra quy định nhưng thời điểm thực hiện còn phụ thuộc vào lộ trình áp dụng do Chính phủ ban hành.

Theo lộ trình, việc kiểm định khí thải xe máy sẽ thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường. Mà theo quy định của luật này giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ Giao thông vận tải xây dựng, trình Chính phủ để ban hành quyết định lộ trình thực hiện.

Việc đưa kiểm định khí thải xe máy vào Luật là hết sức cần thiết và không nên trì hoãn, bởi tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đã đến mức nghiêm trọng.

Theo báo cáo quốc gia năm 2016, khí thải từ các loại phương tiện giao thông là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí, trong đó nguồn khí thải lớn nhất đến từ xe máy. Hiện cả nước có hơn 70 triệu xe máy đã đăng ký, trong đó khoảng 45 triệu xe thường xuyên lưu hành. Khói đen từ những chiếc xe cũ kỹ đã trở thành cảnh tượng quen thuộc trên đường phố các đô thị lớn, mất mỹ quan đô thi, ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dân.

Việc kiểm định khí thải xe máy, liên quan đến đa số người dân, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ càng về kỹ thuật, phương tiện, nhân lực và cả tâm lý xã hội để tạo sự đồng thuận.

Một số thắc mắc của người dân bao gồm ngưỡng khí thải đạt mức như nào xe máy phải kiểm định và xe máy cũ/mới thế nào phải cần kiểm định ngay.

Về ngưỡng khí thải, cần đảm bảo tiêu chuẩn bảo vệ môi trường, đồng thời phù hợp với điều kiện kinh tế của người dân. Đối với loại xe cần kiểm định, các chuyên gia còn đang tranh cãi về việc nên kiểm định xe từ 5 hay 10 năm tuổi, hoặc miễn cho xe dưới 3-5 năm.

Thời hạn của “Giấy chứng nhận kiểm định” cũng là vấn đề cần bàn, bởi nếu quá ngắn hoặc quá dài sẽ ảnh hưởng khác nhau đến môi trường và tài chính người dân. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định thời hạn này.

Ngoài ra, cần mở rộng mạng lưới đăng kiểm viên xe máy, vì hiện tại, cơ sở trung tâm kiểm định xe máy còn thiếu. Có thể sử dụng các trạm đăng kiểm ô tô kiêm nhiệm, nhưng việc này cũng cần tính toán khả thi khi trạm ô tô đang quá tải.

Một vấn đề nữa là chi phí kiểm định và sửa chữa xe để đạt tiêu chuẩn. Một số đề xuất đưa mức phí kiểm định hàng năm là 35.000 đồng, được cho là hợp lý.

Ông Ngô Tiến Long là nhà ngoại giao đã nghỉ hưu; nguyên là Cục trưởng Cục Cơ yếu Bộ Ngoại giao. Ông cũng từng là Phó Tổng Biên tập báo Quốc tế (nay là Báo Thế giới & Việt Nam có đề xuất các nội dung sau:

1. Các bộ liên quan cần nhanh chóng hoàn thiện quy định về quy trình kiểm định và lấy ý kiến người dân trước khi trình lên Chính phủ.
2. Vì kiểm định xe máy là vấn đề mới, liên quan đến số lượng lớn phương tiện, cơ quan chức năng cần sớm xây dựng kế hoạch và lộ trình rõ ràng, có thể thí điểm với xe cũ tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM trước khi mở rộng.
3. Cần xây dựng chế tài nghiêm ngặt để đảm bảo xe máy thuộc diện phải kiểm định sẽ đi kiểm định, đồng thời hỗ trợ người dân vùng sâu, vùng xa khi cần đổi xe mới.
4. Mở chiến dịch tuyên truyền rộng rãi để người dân hiểu đúng và ủng hộ chủ trương kiểm định khí thải, vì lợi ích chung của môi trường. Với chi phí hợp lý, việc giảm phát thải khí từ xe máy sẽ góp phần cải thiện không khí và nâng cao chất lượng cuộc sống, đem lại lợi ích thiết thực cho mọi người.

Nguồn: Báo Dân Trí